Dzięki Fundacji Sztetl Mszana Dolna w tygodniu, tuż przed ośmiodniowym Świętem Świateł – Chaunką, udało się zorganizować dwa spotkania o mszańskich Sprawiedliwych. Kiedy dni są krótkie, chłodne i ponure wszyscy szukamy dodatkowe światła i ciepła. Dlatego tak wielką radość sprawia święto, w którym dużą rolę odgrywa światło. Ważne jest, by światło chanukiji – świecznika z dziewięcioma ramionami ustawić blisko okna, tak aby obwieścić całemu światu „chanukowy cud” czyli odzyskanie świątyni Jerozolimskiej. Symbolicznie otrzymujemy takie światło czerpiąc z wiedzy, która gdzieś na przestrzeni lat została zapomniana, wydobywamy je powoli z mroków historii. Chanuka to również święto radości, cieszmy się zatem z tego, co otrzymaliśmy dzięki tym spotkaniom.

W poniedziałek, 22 listopada w Urzędzie Miasta odbyło się spotkanie dotyczące Stefanii i Józefa Wacławików odznaczonych medalem „Sprawiedliwi wśród narodów Świata”. Kolejne, w środę, 24 listopada odbyło się w Szkole Podstawowej nr 1. Nasi bohaterowie w czasie wojny odważyli się na gest, który po latach został doceniony. Chociaż było to podziękowanie za uratowanie życia, wydawać by się mogło, że spowodowało tylko zamieszanie i zdziwienie. Przecież „ich Władek” to członek rodziny, blisko trzy lata ukrywający się w domu pod Małą Górą. Kiedy po zakończonej wojnie wyemigrował do Izraela, utrzymywali kontakt pisząc do siebie listy, a Maurycy Jereda podpisywał je właśnie: Wasz Władek, tak jak najstarszy syn Państwa Wacławików, na wszelki wypadek tak się do niego zwracali, by nie wzbudzić żadnych podejrzeń. To Mosze zgłosił w Instytucie Yad Vaszem w Jerozolimie wniosek by uhonorować Stefanie i Józefa Wacławików - mszańscy Sprawiedliwi otrzymali ten tytuł 1988 roku. Teraz trudno wyrokować, czemu do tej pory tylko niewielka liczba osób wiedziała o tym odznaczeniu, takie były czasy…

Dużą zasługę w przywracaniu tej historii ma Urszula Antosz-Rekucka, która rozpoczęła od publikacji na ten temat, a potem już wszystko się potoczyło… Zasadzony został Dąb Pamięci, Pani Stefania i Pan Józef mają swoją pamiątkową tablicę na mszańskim Rynku - tak w minionym roku rozpoczęły się rocznicowe uroczystości związane z upamiętnieniem masowej zagłady mszańskich Żydów. Pojawiła się również tablica informacyjna w sąsiedztwie nieistniejącej już Synagogi. Wszystkie te działania zostały sfinansowane przez Miasto Mszana Dolna. W tym roku, po sierpniowych uroczystościach spotkaliśmy się kilka razy w sprawach związanych z miejscami pamięci, a pojawienie się na poniedziałkowym spotkaniu elementów kuchni żydowskiej w postaci chałki czy hummusu z macą to preludium do zorganizowania podobnych wydarzeń kulturalno-kulinarnych.

Dalszych pomysłów nie brakuje, gdyż założona Fundacja Sztetl Mszana Dolna szuka możliwości przywracania pamięci poprzez różne projekty. Zorganizowane spotkanie na temat mszańskich Sprawiedliwych odbyło się w ramach realizacji projektu „Akademia Opiekunów Pamięci” organizowane przez Żydowskie Muzeum Galicja oraz przy współpracy z Urzędem Miasta. Przedstawienie historii Państwa Wacławików było też okazją do zaprezentowania dotychczasowych działań związanych z głęboką kwerendą na temat losów żydowskich mieszkańców Mszany. Wyniki tej wymagającej pracy można obserwować na facebooku Sztetla. Pani Urszula przedstawiła również inne działania związane z prowadzonymi przez siebie „lekcjami pamięci”, inicjatywą upamiętnienia wszystkich bezimiennych zamordowanych w masowych egzekucjach osób pochodzenia żydowskiego – pomysł tablicy zawierającej już zidentyfikowane osoby już przybrał formę zbiórki i internetowej licytacji na ten cel, wspólnie zaczynamy wypracowywać przyszłoroczny program obchodów okrągłej rocznicy masowej zagłady.
 

Wydarzenie zostało zrealizowane w ramach projektu „Akademia Opiekunów Pamięci”, organizowanego przez Żydowskie Muzeum Galicja i sfinansowanego przez Narodowy Instytut Wolności - Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWE FIO na lata 2021-2030.