TRADYCJE ZWIĄZANE ZE ŚWIĘTEM MATKI BOSKIEJ ZIELNEJ
Znaczącą datą w letnim cyklu obrzędowym jest Święto Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, pod nazwą Matki Boskiej Zielnej, obchodzone 15 sierpnia. Jest to najstarsze święto maryjne w całym roku liturgicznym. Związane z nim były określone obrzędy, stanowiące zewnętrzną oprawę święta, pielęgnowaną i przekazywaną możliwie wiernie z pokolenia na pokolenia. Myślę więc, że jest to święto warte dokładnego przypomnienia.
Uroczystość Najświętszej Marii Panny ze wszystkich świąt ku czci Bogurodzicy to uroczystość najdawniejsza, bo sięgająca pierwszych wieków chrześcijaństwa. Już w V wieku uroczystość była obchodzona w Konstantynopolu (w kościele wschodnim nosi nazwę Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny). Z tym kościelnym obchodem, który dawniej nosił rozmaite nazwy, takie jak: Śmierci, Odpocznienia, Zaśnięcia i wreszcie Wniebowstąpienia, łączy się w naszym kraju standardowy zwyczaj święcenia ziół polnych, przynoszonych do świątyni, aby je kapłan przed wielkim ołtarzem poświęcił. Święto przypadające 15 sierpnia – dawniej obchodzono jako Dzień Matki Boskiej Dożynkowej, bo zgodnie z rolniczym kalendarzem „Na wniebowzięcie pokończone żęcie”. Obrzędowość ludowa wiąże ten dzień ze święceniem płodów rolnych i ziół, będących symbolem bogactwa przyrody, stąd popularna nazwa tego święta – uroczystość Matki Boskiej Zielnej. Przypada ono w czasie dojrzewania upraw polnych i ogrodowych, gdy w lasach, na łąkach i miedzach kwitną i owocują liczne krzewy i zioła o niezwykłych i tajemniczych właściwościach.
U Zagórzan, zgodnie z powszechnym zwyczajem, kobiety święciły w tym dniu tzw. ziele, czyli wiązanki złożone z jak największej ilości roślin, zarówno tych uprawianych w polu i w ogrodzie, jak również dziko rosnących. Były to: szałwia, lubczyk, ruta, mięta, dzwonki, macierzanka, lebioda, dziurawiec, wrotycz. Do wiązanki wkładano również kłosy zbóż, kwiat koniczyny, czosnku, łodygę kopru, liść kapusty oraz jabłko, jak również wszystkie kwiaty ogrodowe, które w tym czasie kwitły: floksy, nagietki, boże drzewko, kwiat słonecznika. Przywiązywano dużą wagę, aby choć po jednej gałązce każdej roślinki nie zabrakło w bukiecie zielnym przeznaczonym do poświęcenia.
Poświęcone ziele przechowywano z wielkim pietyzmem na strychu domu i wielokrotnie w ciągu roku używano go do różnych celów z wiarą w jego cudowną moc. Najczęściej poświęcone zioła służyły do rozmaitych okadzeń, którym przede wszystkim poddawane były krowy w razie choroby, przed i po ocieleniu. Święconym zielem posługiwano się także w obliczu nagłych zagrożeń, a więc: zielem kadzono od uroku, o urocznych oczu. Także innym roślinom przypisuje się specjalne właściwości, wykorzystywane w miarę potrzeb. Na przykład w medycynie ludowej szerokie zastosowanie znajdują piołun, dziurawiec, mięta, rumianek, pite w postaci napadu na dolegliwości żołądkowe.
Dzień Matki Boskiej Zielnej był i jest w dalszym ciągu dniem wielkich dziękczynnych pielgrzymek. Najczęściej wierni pielgrzymują do Sanktuarium Matki Boskiej Częstochowskiej, do Sanktuarium pasyjno-maryjnego w Kalwarii Zebrzydowskiej. Na Podhalu rzesze wiernych udają się w tym dniu do Sanktuarium Matki Boskiej Ludźmierskiej w Ludźmierzu.
Związek z tradycją odczuwa się najczęściej w czasie obchodów świąt kościelnych. To nieodłączny element polskiej kultury, a nasi przodkowie z ogromną pieczołowitością dbali, aby obyczaje, wiedza i inne cenne wartości przekazywane były z pokolenia na pokolenie.
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze w Mszanie Dolnej zaprasza, aby w dniu 15 sierpnia kobiety i dziewczynki z naszych parafii, ubrane w zagórzańskie strój regionalny, z ogromnym wielokolorowym bukietem ze zbóż, ziół, kwiatów i owoców przybyły na piękną uroczystość Matki Boskiej Zielnej. Podziękujemy za zebrane plony prosząc o urodzaj w kolejnym roku. Kultywując tradycję, dbamy o piękno, skarb i siłę tożsamości NASZEGO ZAGÓRZAŃSKIEGO REGIONU.

red.
Teofila Latoś
Prezes Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego
Oddział w Mszanie Dolnej
Podobne artykuły
XII NADZWYCZAJNA SESJA RADY MIEJSKIEJ
Przewodnicząca Rady Miejskiej Agnieszka Sasal zwołuje XII nadzwyczajną Sesję Rady Miejskiej na dzień 7 lutego (piątek) o godz. 13:00 na sali narad w Urzędzie Miasta Mszana Dolna.
INFORMACJA O ODŚNIEŻANIU MIASTA MSZANA DOLNA
Burmistrz Miasta informuje, że za zimowe utrzymanie dróg miejskich wraz z chodnikami na terenie miasta odpowiada, Firma Handlowo Usługowa „TRANS-KOP” Dorota Dudzik-Juszczak, ul. Leśna 77, 34-730 Mszana Dolna.
DYSKUSYJNY KLUB KSIĄŻKI ZAPRASZA NA SPOTKANIE W CZWARTEK, 6 LUTEGO
Dyskusyjny Klub Książki działający dzięki współpracy dwóch bibliotek: Miejskiej Biblioteki i Biblioteki Pedagogicznej w Mszanie Dolnej serdecznie zaprasza w czwartek, 6 lutego o godz. 15:30 do czytelni Biblioteki Pedagogicznej na rozmowę wokół książki „Po zmierzchu” Haruki Murakamiego.
PODIUM I PUCHAR GORCÓW ZDOBYŁA GÓRALKA POCHODZĄCA Z MSZANY DOLNEJ
W niedzielę, 26 stycznia na stacji narciarskiej Czorsztyn-Ski w Kluszkowcach SKI odbyły się zawody narciarskie organizowane przez Polski Związek Podhalan w kategorii slalom o Puchar Gorców. To już siedemnasta edycja zawodów, wyróżnia je barwna i niezwykła formuła, która kultywuje góralskie tradycje narciarskie.
ZOSTAŁA URUCHOMIONA POMOC DLA RODZINY SPORTOWCA
Z ogromnym smutkiem pożegnaliśmy Jana Wydrę – wybitnego sportowca, jednego z najlepszych polskich biegaczy górskich i długodystansowych. W obliczu tej niewyobrażalnej straty pragniemy wspólnie wesprzeć jego rodzinę i pomóc im przetrwać ten trudny czas.
GOTOWI NA DZIAŁANIE? SZANSA DLA LOKALNYCH INICJATYW – RUSZYŁY ZAPISY DO AKCJI MASZ GŁOS
Do 14 lutego 2025 trwają zapisy do ogólnopolskiej akcji Masz Głos Fundacji Batorego. Do akcji mogą zgłaszać się nieformalne grupy mieszkańców i organizacje społeczne, zwłaszcza pochodzące z małych miejscowości i na początku swojej działalności, które w ciągu tego roku chcą zrobić coś dobrego dla swojej społeczności lokalnej.
KALENDARZ WYDARZEŃ
NA SKRÓTY
- Wybory Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej 2025
- NUMERY KONT BANKOWYCH URZĘDU MIASTA
- Zwrot pieniędzy za olej napędowy - ROLNICY
- EkoMałopolska
- Alerty RCB
- eBOM dla mieszkańców Miasta
- MALUCH+ 2022-2029
- Przekazanie kolektorów słonecznych mieszkańcom
- CYFROWA MAŁOPOLSKA
- RZĄDOWY FUNDUSZ INWESTYCJI LOKALNYCH
- RZĄDOWY FUNDUSZ POLSKI ŁAD: PROGRAM INWESTYCJI STRATEGICZNYCH
- WiFi4EU w Mszanie Dolnej
- DOTACJE Z BUDŻETU PAŃSTWA
- RZĄDOWY FUNDUSZ ROZWOJU DRÓG
- BEZPIECZNY PIESZY
- FUNDUSZ ROZWOJU KULTURY FIZYCZNEJ
- MAŁOPOLSKA INFRASTRUKTURA REKREACYJNO-SPORTOWA - MIRS
- Wniosek o najem gruntu kolejowego pod przejazd kolejowo-drogowy kategorii F
- Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych - PSZOK
- Wymiana pieców na nowe
- Darmowa aplikacja "Kiedy Śmieci"
- Gospodarka odpadami
- Termomodernizacja i Gospodarka Odpadami
- Archiwalna strona Urzędu Miasta Mszana Dolna
- Plan Zagospodarowania Przestrzennego
- Elektroniczna Skrzynka Podawcza - ePUAP
- Biuletyn Informacji Publicznej - BIP
- Informator teleadresowy
- Interpelacje, wnioski i zapytania
- Informacja przestrzenna - GIAP
- Aktualny wykaz podmiotów odbierających nieczystości ciekłe
- Klauzula informacyjna o przetwarzaniu danych osobowych - RODO
- RODO
- Deklaracja dostępności